کشیدن دندان عملی است که در آن دندان از حفره لثه بیرون آورده می‌شود. دندان کشیدن معمولاً توسط دندانپزشک عمومی، جراح دهان و دندان یا متخصص لثه انجام می‌شود. کشیدن دندان باید در اولین فرصت انجام شود تا عفونت پخش نشود و از بروز مشکلات جدی‌تر جلوگیری شود. چنانچه نتوان دندان را با درمان عصب‌کشی حفظ کرد، دندانپزشک کشیدن دندان را توصیه می‌کند.
متخصصین ما در کلینیک دندانپزشکی سروش چنانچه فرد از دندان درد شدیدی رنج ببرد و نتوان دندان را با انجام درمان‌های ترمیمی حفظ کرد، کشیدن دندان را به عنوان آخرین راه توصیه می‌کنند. هدف ما حفظ دندان و در غیر این صورت حفظ سلامت دهان و باقی دندان‌ها است. اگر کشیدن دندانی به جز دندان‌های عقل لازم باشد، متخصصین ما از روش‌های مختلفی برای حفظ فضا و یا جایگزینی دندان غائب بهره می‌گیرند، چرا که دندان غائب مشکلات دندانی مختلفی را ایجاد می‌کند، توانایی جویدن یا گفتار را مختل می‌کند یا باعث جابجا شدن و نامرتبی بقیه دندان‌ها می‌شود. برای اطلاع از انواع روش‌های دندانپزشکی ما در کلینیک دندانپزشکی سروش و یا رزرو نوبت می‌توانید با ما از طریق شماره‌های 32298102–32285822–32285810 تماس حاصل فرمایید.
ضرورت کشیدن دندان
دندان کشیدن به دلایل زیر ضرورت می‌یابد:
- عفونت عمقی دندان یعنی آبسه‌ای که با هیچ روشی درمان نشود.
- پوسیدگی شدید دندان
- شلوغی، به هم فشردگی یا نامرتبی دندان‌ها
- بیماری لثه‌ای که دندان را لق کرده یا به آن آسیب زده باشد.
- آسیب دیدن و شکستگی دندان
- دندان نهفته‌ای، مانند دندان عقل یا آسیاب سوم، که مشکل‌ساز شود.
با کشیدن دندان از پخش شدن عفونت به دیگر ناحیه‌های دهان جلوگیری می‌شود.
قبل از کشیدن دندان
بیمار باید داروهای مصرفی فعلی، از جمله داروهای غیرتجویزی، و شرح حال خود را به دندانپزشک اطلاع دهد. پس از کشیدن دندان ممکن است باکتری‌ها وارد جریان خون شود، بنابراین بیمار موظف است سابقه ابتلا به عوارضی را به دندانپزشک اطلاع دهد که احتمال عفونت را افزایش دهد. بیماری‌های افزایش دهنده خطر عفونت عبارت است از:
- بیماری قلبی
- بیماری کبدی
- ضعیف بودن سیستم ایمنی
- به تازگی انجام دادن جراحی‌هایی مانند تعویض مفصل
چگونگی فرایند درمان
دندان در مطب یا کلینیک دندانپزشکی کشیده می‌شود. ممکن است یک یا چند دندان کشیده شود. دندانپزشک گاهی از بیمار می‌خواهد که قبل از عمل آنتی بیوتیک مصرف کند.
- دندانپزشک ابتدا ناحیه مربوط به دندان مورد نظر را بی‌حس می‌کند. البته اگر کشیدن چند دندان یا تمام دندان‌ها مد نظر باشد، از بیهوشی عمومی قوی‌تری استفاده می‌شود. بیهوشی عمومی از انتشار درد در تمام بدن جلوگیری می‌کند و بیمار را در طول درمان به خواب می‌برد.
- دندانپزشک با استفاده از وسیله‌ای به نام الواتور دندان را در لثه لق می‌کند.
- سپس دندانپزشک فورسپس یا انبر را دور دندان قرار می‌دهد و دندان را از لثه بیرون می‌کشد.
چنانچه برای دندان کشیدن نیاز به عمل پیچیده‌تری باشد:
- بیمار علاوه بر بی‌حسی موضعی آرام‌بخش دریافت می‌کند تا آرام باشد و به خواب برود.
- جراح می‌تواند در صورت لزوم چند دندان را به روش تشریح شده بکشد.
- اگر دندان نهفته باشد، جراح لایه‌ای از بافت لثه را می‌برد و مقداری از استخوان اطراف را برمی‌دارد. سپس دندان را با انبر بیرون می‌کشد. اگر جراح نتواند دندان را به یکباره خارج کند، آن را خرد می‌کند و بیرون می‌کشد.
دندانپزشک اقدامات زیر را پس از کشیدن دندان انجام می‌دهد:
- دندانپزشک حفره لثه را تمیز و استخوان باقیمانده را صاف می‌کند.
- لثه با زدن یک یا چند بخیه بسته می‌شود.
- دندانپزشک از بیمار می‌خواهد که دندان‌ها را محکم روی گاز پانسمان فشار دهد تا خونریزی متوقف شود.
- دندان کشیده شده با ایمپلنت، دندان مصنوعی یا بریج جایگزین می‌شود. بریج را می‌توان جایگزین یک یا چند دندان غائب (نه تمام آنها) کرد. بریج در دو نوع دائمی یا متحرک وجود دارد.
گاهی پس از کشیدن دندان لازم است که لثه بخیه شده شود. بعضی بخیه‌ها از نوع جذبی است و بعضی را باید پس از چند روز کشید. دندانپزشک نوع بخیه مناسب و زمان کشیدن آن را تعیین می‌کند.
مراقبت پس از درمان
بیمار مدت کوتاهی پس از کشیدن دندان به خانه بازمی‌گردد.
- پانسمان برای متوقف کردن خونریزی در دهان قرار داده می‌شود تا لخته خون ایجاد شود. لخته حفره را پر می‌کند تا استخوان رشد کند و جای خالی را پر کند.
- لب‌ها و گونه بی‌حس است، اما اثر بی‌حسی ظرف چند ساعت از بین می‌رود.
- به بیمار توصیه می‌شود که برای به حداقل رساندن ورم از کیسه یخ استفاده کند.
- درد به تدریج با از بین رفتن اثر بی‌حسی شروع می‌شود. دندانپزشک مصرف مسکن‌هایی مانند ایبوپروفن (مورتین، ادویل) را توصیه یا مسکن‌های قوی‌تری را تجویز می‌کند.
دوران بهبود در اکثر موارد فقط چند روز طول می‌کشد. رعایت توصیه‌های زیر روند بهبود را تسریع می‌بخشد:
- مسکن را طبق دستور دندانپزشک یا جراح مصرف کنید. برای کاهش درد و ورم کیسه یخ یا کمپرس سرد را به مدت 10 تا 20 دقیقه روی پوست قرار دهید. پارچه نازکی را بین کیسه یخ و پوست بگذارید.
- پس از 24 ساعت دهان را چند بار در طول روز به آرامی با آب نمک گرم شستشو دهید تا ورم کاهش یابد و درد آرام شود. برای تهیه محلول آب نمک کافی است یک قاشق چایخوری (5 گرم) نمک را در یک لیوان متوسط (240 میلی لیتر) آب گرم حل کنید. احتیاط کنید که لخته خون شل نشود، اگر لخته خون از بین برود، روند التیام به تاخیر می‌افتد.
- گاز پانسمان را قبل از آن که کاملاً با خون خیس شود، عوض کنید.
- پس از جراحی استراحت کنید. فعالیت بدنی خونریزی را افزایش می‌دهد.
- غذاهای نرم مانند ماست، ژله، پوره سیب زمینی، پودینگ، موز یا سوپ رقیق میل کنید. خوردن غذاهای سفت تا یک هفته ممنوع است. به تدریج غذاهای جامد را به رژیم غذایی کنید.
- غذا را با دندان‌های سمت دیگر بجوید.
- بالش اضافی زیر سر بگذارید تا سر بالاتر قرار بگیرد، در غیر این صورت ممکن است خونریزی مدت طولانی ادامه داشته باشد.
- از مکیدن خودداری کنید، به هیچ وجه از نی برای نوشیدن استفاده نکنید.
- دندان‌ها و زبان را با احتیاط مسواک بزنید.
- سیگار کشیدن یا استعمال هرگونه دخانیات ممنوع است. کشیدن سیگار یا تف کردن توتون مانع از التیام یافتن زخم می‌شود و توانایی بدن را برای مقابله با عفونت لثه‌ها کاهش می‌دهد. بنابراین بهتر است دخانیات را ترک کنید. اگر سیگار بکشید، حرکت مکشی هنگام به داخل کشیدن دور سیگار لخته خونی را شل می‌کند یا از بین می‌برد که برای التیام زخم بسیار مهم است.
- برای مراقبت از دهان حتماً بقیه دندان‌ها را از یک روز پس از جراحی مسواک بزنید و نخ بکشید.
- حداقل به مدت سه روز به حفره باز دندان دست نزنید و مراقب باشید که با زبان زدن لخته خون را از بین نبرید.
- در وقت تعیین شده به کلینیک مراجعه کنید.
- جرم‌گیری منظم را فراموش نکنید.
عوارض و خطرها
دندان کشیدن به ندرت عوارض قابل توجهی را به دنبال دارد، اما در صورت بروز عوارض زیر باید با دندانپزشک یا جراح دهان و دندان تماس بگیرید:
- نشانه‌های عفونت مانند تب و لرز
- ورم شدید یا خارج شدن چرک از محل کشیدن دندان
- درد مداومی که ساعت‌ها پس از کشیدن دندان ادامه دارد.
- خونریزی شدید تا چند ساعت پس از کشیدن دندان
- از بین رفتن لخته خون تشکیل شده در حفره دندان (حفره خشک) چند روز پس از عمل و شروع شدن درد
- کهیر یا راش و حساسیت پوستی
- سرفه، تنگی نفس یا درد قفسه سینه
- بلع دشوار
- بروز علائم جدید
هزینه
هزینه کشیدن دندان برای تمام بیماران یا حتی برای تمام دندان‌های یک بیمار یکسان نیست و به نوع بی‌حسی بستگی دارد، به علاوه هزینه عمل در صورت نهفته بودن دندان افزایش قابل ملاحظه‌ای می‌یابد. کشیدن دندان نهفته یک عمل جراحی است و گاهی به بیهوشی عمومی نیاز دارد، بدیهی است هزینه چنین درمانی بالاتر از کشیدن ساده دندان است. هزینه دندان کشیدن در کلینیک‌های مختلف متفاوت است. خوشبختانه بیمه بخشی از هزینه کشیدن دندان را می‌پردازد.