در واقع جرم دندان متشکل از رسوباتی است که روی سطح دندانها و لثه تشکیل میشود و باعث ایجاد بوی بد دهان شده، رنگ و سلامت دندانها را نیز تحت تاثیر قرار میدهد مانند سیاهی دندان کودکان که میتواند به پوسیدگی دندان و بیماریهای لثه منجر شود. پلاکی که روی دندان ها باقی می ماند در نهایت سفت و به جرم تبدیل می شود که با مسواک زدن و نخ دندان کشیدن به تنهایی بر طرف نمی شود. جرم گیری دندانها و بروساژ یک روش پاکسازی عمیق است که یک دکتر زیبایی دندان خوب با استفاده از آن جرم های رو و زیر خط لثه برطرف می کند و جرمگیری پشت دندان را نیز انجام می دهد. جرمگیری دندان فواید و مزایای زیادی دارد، زیرا جرم های روی دندان باعث می شود که دندان ها بیشتر در معرض پوسیدگی قرار بگیرند. جرم های روی دندان همچنین باعث التهاب لثه می شود.
جرم گیری چیست؟
در واقع جرم گیری دندان فرآیند پاکسازی دندانها و سفید کردن و بليچينگ دندان با ابزارهای دندانپزشکی یا استفاده از یک دستگاه فراصوت (التراسونیک) است که به این فرآیند کمک می کند. جرمگیری دندان معمولا همراه با فرآیندی که صاف کردن ریشه دندان که هر گونه زبری را در سطح دندان صاف می کند، صورت می گیرد. پس از جرم گیری و پاکسازی ریشه دندان، دندان ها در برابر پلاک مقاوم تر هستند و لثه ها می توانند به وضعیت سالم و صورتی رنگ معمول خود بر گردند. پاکسازی معمول پلاک های چسبناک بالای خط لثه را از بین می برد، درحالی که ازبین بردن جرم دندان باعث از بین رفتن پلاک های سفت یا جرم در رو یا زیر خط لثه و بلیچینگ دندان می شود.
لزوم انجام
جرم گیری دندان و پاکسازی ریشه دندان را می توان هم به عنوان یک اقدام پیشگیرانه و هم به عنوان یک روش درمانی مجزا مورد استفاده قرار داد. جرم گیری دندان در کودکان و بروساژ به عنوان یک روش پیشگیرانه برای افراد و کودکانی که دچار التهاب بافت های نگهدارنده دور لثه هستند، انجام می گیرد. در ادامه دلایل علت ضروری بودن این روش ها برای زیبایی طرح لبخند توضیح داده می شود:
- پیشگیری از بیماری: باکتری دهان که باعث بوجود آمدن آبسه دندان و عفونت های اطراف دندان می شود و از طریق جریان خون به قسمت های دیگر بدن فرستاده می شود. تحقیقات نشان داده است که عفونت های ریوی و بیماری قبلی با باکتری های دور دندان مرتبط هستند. از بین بردن جرم دندان و بروساژ باعث از بین بردن باکتری ها و جلوگیری از پیشرفت بیماری های دور دندان می شود و در نتیجه مانع از فرستادن شدن این باکتری ها به قسمت های دیگر بدن می شود.
- محافظت از دندان: وقتی عمق پاکت های لثه بیش تر از 3 میلی متر شود، باکتری های خطرناک بیشتری را در خود جای می دهند. در نهایت، یک واکنش التهابی مزمن توسط بدن شروع به از بین بردن بافت استخوان و لثه می شود که منجر به از دست دادن دندان می گردد. بیماری بافت های نگهدارنده دور دندان علت اصلی از دست دادن دندان ها در کشورهای توسعه یافته است.
- زیباتر کردن دندان ها: جرم گیری دندان به از بین بردن جرم و پلاک از دندان ها و زیر خط لثه و طرح لبخند کمک می کند. در صورتی که لکه هایی نیز بر روی دندان ها وجود داشته باشند، در فرآیند جرمگیری و سفید شدن دندان از بین برده می شوند.
- تنفس بهتر: یکی از شایع ترین علت های بیماری های بافت های نگهدارنده دور دندان تنفس بدبو است. ذرات غذا و باکتری ها باعث بوجود آمدن بوی بد ماندگاری در حفره دهان می شود که با کمک جرم گیری، بوی بد دهان نیز برطرف می شود.
مراجعه منظم به متخصص دندان برای زدودن بقایای این مواد سمی ضروری است. این فرآیند میتواند پیشگیرانه باشد – یعنی احتمال بروز بیماری را کاهش دهد، یا درمانی برای وقتی باشد که فرد به بیماری لثه مبتلاست.
مزایا و فواید
از بین رفتن جرم باعث کاهش پوسیدگی دندان می شود. بروساژ و جرم گیری دندان همچنین باعث بهبود ورم لثه تا قبل از تبدیل شدن به یک بیماری لثه شدیدتر می شود. وقتی جرمگیری و پاکسازی ریشه دندان انجام گرفت، لثه ها در دندان های صافی که عاری از باکتری، پلاک و جرم هستند، بهبود پیدا می کنند. در صورتی که جرم گیری دندان صورت نگیرد، ورم لثه تبدیل به یک بیماری لثه شدیدتر به نام پریودنتیت می شود. با این حال، مزیت های جرم گیری تنها تا زمانی دوام دارد که جرم روی دندان شکل نگیرد. بعضی از بیماران در صورت مستعد بودن به ساخت جرم یا در صورتی که بهداشت دهان و دندان خود را به خوبی رعایت نکنند، به جرمگیری دندان دوره ای نیاز پیدا می کنند.
نحوه و روش
در این بخش به چگونگی روش جرم گیری دندان می پردازیم. در طول معاینه اولیه، دستیار دندانپزشک یا دندانپزشک عمومی تشکیل پلاک بر روی دندان شما را بررسی می کند و لثه های شما را برای وجود مشکلات احتمالی اطراف دندان معاینه می کند. با استفاده از ابزاری که پروب پریودنتال نام دارد، عمق فضاهای بین دندان ها و لثه ها که سالکوس نامیده می شود، سنجیده می شود.ابزارهای جرم گیری دیگری همچون اولتراسوند،ابزارهای دستی و… نیز جهت حذف جرم ها وجود دارند. در لبه خط لثه، بافت سالم لثه یک سالکوس تشکیل می دهد که شیار v شکل کم سطحی بین دندان و لثه ها است. عمق سالکوس در حالت نرمال 3 میلی متر یا کمتر است. در بیماری های پریودنتال، سالکوس پهن می شود و پاکت عمیق تری که بیش از 3 میلی متر عمق دارد ایجاد می کند که منجر به ایحاد پلاک دندان می شود که بدون درمان جرم گیری دندان نمی گردد. از آنجایی که سطح جونده دندان کودکان و نوجوانان در برابر پوسیدگی آسیبپذیرتر است، دندانپزشکان شیاربندی آنها را توصیه میکنند. هر چند سیلانت نیز به مرور زمان ساییده میشود، با این حال دندانهایی که فیشور سیلانت نشدهاند، پنج برابر بیشتر از دندانهای محافظت شده با سیلانت در معرض پوسیدگی قرار دارند. به علاوه سیلانت به راحتی قابل ترمیم و تجدید است.
جرمگیری دندان و پاکسازی ریشه دندان وقتی صورت می گیرد که پاکت ها بیشتر از 3 میلی متر عمق داشته باشد این عمل باعث از بین رفتن پلاک و جرم در قسمت پایین و بالای خط لثه می شود. بسته به میزان ایجاد جرم و پلاک و سطح حساسیت دندان شما، بروساژ و رجرم گیری دندانفع جرم دندان می تواند دردناک باشد. یک ژل بی حسی کننده یا بی حسی موضعی عموما در ناحیه مورد نظر مورد استفاده قرار می گیرد تا ناراحتی تسکین پیدا کند. وقتی ناحیه مورد نظر بی حس شد، دندان پزشک از ابزاری که دستگاه جرمگیر دندان کوچک نام دارد، پاک کننده فراصوت یا هر دو برای از بین بردن پلاک و جرک در هر پاکت پریودنتال استفاده می کند. سپس سطوح دندان پاکسازی یا صاف می شوند. این کار باعث می شود که پلاک ها در راستای سطوح ریشه انباشه نشوند و باعث بهبود بافت لثه می شود.
بسته به وخامت وضعیت شما، جرم گیری دندان و پاکسازی ریشه دندان به صورت یک چهارم در یک چهارم صورت می گیرد تا احساس ناراحتی نکنید. عموما، یک چهارم بالایی و پایین یک طرف صورت در یک جلسه، و یک چهارم بالایی و پایینی سمت دیگر در جلسه دوم پاکسازی و جرم گیری می شود. در جلسه درمان، دندانپزشک آنتی بیوتیک موضعی؛ ضد میکروب و داروهای دیگر را مستقیما به پاکت های پریودنتال تزریق می کند تا به کنترل عفونت و درد کمک کند و همچنین باعث تسریع درمان عفونت دندان و درد شود. سطح اولیه درمان لثه شامل جرم گیری دندان و پاکسازی دندان و سفید کردن دندان در فواصل سه ماهه و همچنین استفاده از دهانشویه و نخ دندان روزانه است. سطح بعدی درمان لثه شامل جرمگیری دندان و پاکسازی عمیق، جراحی پریودنتال و درمان با لیزر می شود. درمان پریودنتال با لیزر عموما منجر به خونریزی لثه، التهاب و ناراحتی کمتر در طول جراحی می شود.
مراقبت های بعدی
از جمله مراقبت های بعد از جرم گیری دندان و بروساژ می توان به موارد زیر اشاره کرد:
- برای تسکین هر گونه التهاب یا ناراحتی، داروهای مسکن غیر آسپرین مثل ایبوپروفن یا استامینوفن را باید مصرف کنید.
- در روز جرمگیری دندان غذاهای نرمی بخورید. تا زمانی که بتوانید با ناحیه درمان شده خود به صورت نرمال عمل جویدن را انجام دهید، با سمت دیگر دندان غذا بجوید.
- پس از جرمگیری دندان محلول آب نمک گرم را روزی سه بار در یک قاشق چای خوری در داخل دهان خود بریزید و دهان خود را شست و شو دهید.
- محلول (تونیک) لثه و دندان نیز توصیه می شود. هر بار پنج قطره از آن را برای شست و شوی نرم لثه به مدت سی ثانیه در دهان بریزید. روزی یک یا دو بار پس از مسواک زدن یا بر طبق دستورالعمل پزشک آن را مورد استفاده قرار دهید. محلول را با آب ترکیب نکنید و با آب خیس نکنید. تا 30 دقیقه پس از مصرف آن، چیزی نخورید و نیاشامید.
- بار اول پس از جرم گیری دندان، دندان های خود ناحیه درمان شده را به آرامی مسواک بزنید. سپس روز بعد به آرامی دندان ها در ناحیه درمان شده نخ دندان بکشید و تا آخر هفته شدت مسواک زدن و نخ دندان کشیدن را به حد نرمال برسانید.
- تا چند روز پس از جرمگیری دندان و سفید شدن دندان ، لثه های شما صورتی رنگ تر می شود، ورم کمتری خواهند داشت و در حین نخ دندان کشیدن کمتر خونریزی می کند. این ها نشانه های درمان و بهبود سلامتی قسمت های دور دندان است. در صورتی داشتن هر گونه سوال یا مشکل، با مطب دندانپزشک تماس بگیرید.
تغذیه بعد از جرمگیری
برای تسریع در فرآیند بهبودی دندانها و لثههایتان، از برخی از محرکهای درد و حساسیت پرهیز کنید. با پرهیز از این غذاها میتوانید مراقبت خوبی را از دندانهای تازه جرمگیری شده خود به عمل آورید:
غذاهایی که میتوانند در لثه گیر کنند
هر غذایی که احتمال زیادی دارد که در لثههای شما گیر کند همچون چیپس، پاپ کورن، آجیلها و غذاهایی که جویدنی و چسبناک هستند همچون میوههای خشک و شکلات برای وقتی که دندانها و لثههایتان حساس شدهاند مناسب نیست.
غذاهای اسیدی که شاید لثهها را از اذیت کنند
هر غذا یا نوشیدنی که سرشار از اسیر باشد همچون گوجه، خانواده مرکبات، ترشی و خیار شور، آبمیوه و شراب قرمز پس از جرمگیری عمیق دندان میتوانند دهان شما را اذیت کنند. غذاهای تند و شدیداً طعم دار شده نیز ممکن است باعث ناراحتی دهان و دندان شما شوند.
غذاهای بیش از حد بزرگ که برای فک شما خیلی بزرگ باشد
غذاهایی همچون همبرگر باعث میشوند تا شما دهانتان را بیش از اندازه باز کنید. شاید این غذاها بیش از حد توان فک شما باشد و به همین خاطر شاید باعث شود شما تلاش بیشتری را صرف گاز زدن یا جویدن این غذاها کنید. در مدتی که دندانها در حال ترمیم و بهبودی هستند از فشار آوردن به آنها پرهیز نمایید. میتوانید هرچیزی که تحملش را دارید مصرف کنید ولی با حفره دهانی خودتان تا 48 ساعت آینده مهربان باشید.
غذاهایی که به راحتی میتوان جوید و قورت داد
غذاهای سهل البلع و غذاهایی که براحتی میتوان جوید مشکلی در هنگام آبکشی دهان برایتان ایجاد نخواهند کرد. از غذاهایی همچون سوپ، پاستا، برنج پخته شده نرم، ماست، تخم مرغ، موز، پوره سیب زمینی و غیره مصرف کنید. سعی کنید آب زیادی بنوشید تا رطوبت بدن خود را حفظ کنید و همچنین از هیچ یک از وعدههای غذایی غافل نشوید. غذا و تغذیه بخشی مهمی از فرآیند بهبودی سریع است. دندانهای حساس پس از جرمگیری عمیق دندانها را میتوان در منزل با مراقبت از غذاهایی که میخورید درمان کنید. اگر حساسیت دندانهای شما بیش از چند هفته بطول انجامید با دندانپزشک خود تماس بگیرید.
عوارض و مضرات
درمان رفع جرم دندان باعث کاهش التهاب لثه و سفید کردن دندان می شود. درمان بیماری پریودنتیت همچنین باعث از بین رفتن پاکت های پریودنتا که پلاک ها را به دام می اندازند، می شود. از این رو، در صورتی که درمان موفقیت آمیز باشد، ورم از بین می برد و لثه های شما کوچک تر می شود یا عقب تر می روند. میزان کوچک شدن لثه به عمق اولیه پاکت و شدت التهاب لثه بستگی دارد. هر چه بیماری وخیم تر باشد، پس از درمان موفقیت آمیز، لثه ها بیشتر عقب می روند. در نتیجه، بعضی از قسمت های ریشه باز و بدون محافظت می شوند که از جمله عوارض جرمگیری دندان می باشد و از دیگر عوارض آن می توان به درد کمی بعد از انجام جرمگیری اشاره کرد. این مساله باعث می شود که دندان طولانی تر به نظر برسد و همچنین باعث حساس شدن دندان بعد از جرمگیری دندان می شود. به منظور جلوگیری از پوسیدگی ریشه دندان، دندان پزشک یک ژل حاوی فلوئورید را برای شما تجویز می کند. کنترل پلاک نیز از اهمیت زیادی برخودار است. در صورتی که پزشک برای شما آنتی بیوتکی تجویز کرده است، این مساله را قبل از انجام جرم گیری دندان یا پاک سازی ریشه دندان، به دندان پزشک اطلاع دهید.
با وجودی که روشهای درمانی جرم گیری دندان و تمیز کردن عمیق ریشههای دندان پر خطر نیستند، اما خطر ایجاد عفونت در لثهها همواره وجود دارد. برای جلوگیری از این مشکل پس از جرمگیری دندان، ممکن است دندان پزشک از فیبرهای آنتی بیوتیک بر روی لثه برای مدت یک هفته پس از درمان استفاده کند. اگر شما با خطر بالای عفونت مواجه هستید، ممکن است به شما توصیه شود قبل و بعد از انجام جرم گیری از داروهای آنتی بیوتیک استفاده کنید تا به این ترتیب از ورود باکتریها به جریان خون پیشگیری شود.
هزینه و قیمت
عواملی که بر هزینه جرم گیری دندان موثر هستند شامل فن آوری مورد استفاده در روش درمان، نوع بیمه بیمار، تعداد جلسات مورد نیاز و مراقبت های بعدی می شود. برای مثال، دندان پزشک عمومی تشخیص اولیه و قسمتی از مرحله درمان را انجام می دهد، اما شما را به یک پریودنتیست ارجاع دهد که در زمینه انجام روش های جراحی پیشرفته تر مهارت بیشتری دارد. قبل از درمان هر نوع بیماری لثه، با مسئول بیمه خود صحبت کنید تا متوجه شوید هزینه های آن را تا چه میزان پوشش می دهد. تحت پوشش بیمه قرار گرفتن یا نگرفتن قیمت جرم گیری دندان نباید مانعی برای درمان بیماری شود. با تقبل هزینه جرم گیری دندان ، دندان جرمگیری دندان یک روش درمانی می باشد که مزایای زیبایی دندان را نیز دارا می باشد ، برای شما انجام می شود . بروساژ و این درمان باید در مطب دندانپزشک انجام شود و جرم گیری به روش های سنتی مانند استفاده از جوش شیرین، خمیر دندان و انواع پودرهای تبلیغاتی تنها ممکن ایت باعث بهبود رنگ دندان شوند اما بیماری لثه و وجود پلاک های دندانی را درمان نمی کنند. هزینه جرم گیری دندان بستگی به روش مورد استفاده دارد جدیدترین روش های معمولا هزینه بیشتری را دربر دارد. اهمیت این روش در اثرات درمانی آن می باشد بنابراین در صورتی که نیاز به انجام بروساژ و جرمگیری دندان دارید، بهتر است حتما نسبت به انجام آن اقدام کنید.
سوالات متداول
انواع روش های جرم گیری دندان چیست؟
در پولیشینگ یا بروساژ هوا از پودر پولیش استفاده میشود تا لکههای سطح دندان را در موارد لکههای متوسط تا سنگین برطرف کند. براش پولیشینگ با یک خمیر تمیز کننده انجام میشود تا لکههای خفیف را برطرف نماید.
آیا جرم گیری و بروساژ تمام لکهها را از بین میبرند؟ حتی لکههای سیگار را؟
جرم گیری و بروساز تنها لکههای نرم سطحی را از بین میبرد. لکههای موجود در درز و دندانههای سطح دندانها به سختی از بین میروند.
لکههای سیگار را میتوان با بروساژ هوا زدود (سطحی).
آیا دندان من پس از جرمگیری سفید میشود؟
خیر. جرمگیری و بروساژ تنها لکههای خارجی را برطرف میکند. رنگ دندانها ثابت باقی خواهد ماند.
جرم گیری و بروساژ با چه سرعتی انجام میشود؟
از 130 دور در دقیقه آغاز میشود و میتواند بسته به وضعیت تمیزی دندانها متغیر باشد.
هر چند وقت باید جرم گیری را انجام داد؟
توصیه میشود هر شش ماه برای جرم گیری به پزشک مراجعه کنید.
چرا من به جرم گیری نیاز دارم؟
جرم گیری به منظور زدودن پلاک و تجمع جرم دندانی انجام میشود. این تجمع جرمها میتوانند نهایتاً منجر به بوی بد دهان، خونریزی لثه، عقب نشینی لثه، دردناک شدن مضغ و جویدن و در نهایت از دست رفتن دندان شوند.
همچنین برای بیماری لثه علائمی وجود دارد، بنابراین به منظور پیشگیری از بیماری لثه جرم گیری انجام میشود.
آیا جرم گیری دردناک است؟
جرم گیری به طور منظم درد ندارد. ولی اگر تجمع جرمهای دندانی ضخیم و سرسخت باشد، اندکی ناراحتی خواهد داشت.
این ناراحتی معمولاً بلافاصله بعد از اتمام جرم گیری از بین میرود.
آیا جرم گیری باعث خونریزی میشود؟
موارد منظم جرم گیری خونریزی بسیار خفیفی دارند. هرچند، مواردی که جرم دندانی ضخیم یا بیش از اندازه منجر به التهاب لثهها شود، خونریزی ممکن است در حین مسواک زدن و همچنین جرم گیری نیز رخ دهد.
پس از جرم گیری من چه احساسی خواهم داشت؟
به طور کلی دهان و دندانها احساس تمیزتر، شادابتر، درخشان تر و سالمتری خواهند داشت. هرچند بلافاصله بعد از جرم گیری اندکی حساسیت دندانی به سراغتان خواهد آمد، که در مدت کوتاهی برطرف خواهد شد.
اگر زبانتان را روی سطح دندانها یا بین دندانها بگردانید، فواصلی را حس خواهید کرد و گاهی اوقات اندکی لق شدگی نیز حس میشود.
آیا کاری وجود دارد که نباید پس از جرم گیری انجام داد؟
توصیه میشود از مصرف غذاها و نوشیدنیهایی که ایجاد لکه میکنند همچون ادویه کاری، شراب و غیره برای 24 ساعت بعد از جرمگیری خودداری کنید. همچنین بهتر است تا 24 ساعت پس از اتمام جرم گیری از سیگار کشیدن نیز پرهیز نمایید.