فلوروزیس زمانی اتفاق می‌افتد که بدن فرد در دوران کودکی فلوراید زیادی دریافت می‌کند. فلوروزیس یک مشکل ظاهری بدون درد در دندان است. اگر کودکی دچار فلوروزیس شود، ظاهر مینای دندان او تغییر کرده، معمولا دچار “لکه” یا “رگه‌هایی” در سطح دندان میشود. خوشبختانه، فلوروزیس یک عامل از بین برنده دندان نیست. در واقع فلوروزیس یک مشکل ظاهری نسبتا شایع است. همانند هر مشکل ظاهری دیگر، گزینه‌های درمانی متعددی برای رفع این مشکل برای انتخاب وجود دارد: روکش کردن دندان، ونیر، اتصال دندان، و سفید کردن دندان.
دلایل بروز فلوروزیس دندان
فلوروزیس دندان به علت دریافت مقادیر زیادی فلوراید طی یک مدت طولانی و در زمانی که دندان‌ها در زیر لثه در حال رشد هستند ایجاد میشود. فقط کودکان با سن 8 سال و کمتر در معرض این خطر هستند، چرا که در این محدوده سنی، دندان‌های دائم کودک در حال رشد هستند. فلوریزیس نمی‌تواند در کودکان بزرگنر از 8 سال، نوجوانان و یزرگسالان، بوجود بیاید. شدت فلوریزیس بستگی به دوز (مقدار)، بازه زمانی (مدت) و زمان (زمانبندی) مصرف فلوراید دارد. افزایش بروز فلوروزیس با شدت متوسط در دندان در حالی تشخیص داده شده است که منایع بیشتری از فلوراید بمنظور جلوگیری از پوسیدگی دندان در دسترس قرار گرفت. این منابع شامل آب آشامیدنی حاوی فلوراید، خمیر دندان حاوی فلوراید –بویژه اگر توسط کودکان کم سن و سال خورده شود- و مکمل‌های توصیه شده غذایی به شکل قرص یا قطره (بویژه اگر برای کودکانی که قبلا آب آشامیدنی حاوی فلوراید خورده‌اند تجویز شود) هستند.
علائم فلوروزیس
علائم قلوروزیس از لکه‌ها یا نوارهای سفید که ممکن است قابل توجه نباشد گرفته تا لکه‌های تیره روشن و سطح مینای زبر و حفره حفره که رفع آن مشکل است، تغییر می‌کند. دندان‌هایی که تحت تاثیر فلوروزیس قرار نگرفته باشند صاف و صیقلی هستند. همچنین ممکن است سفید شیری بی‌رنگ باشند. دندانپزشکان شدت فلوروزیس را با استفاده از گروه‌‌بندی زیر ارزیابی می‌کنند:
مشکوک: مینای دندان دچار تغییراتی جزئی، از چند رگه سفید رنگ گرفته تا نقاط سفید پراکنده، میشود.
خیلی ملایم: نواحی سفید کدر کوچک در کمتر از 25% سطح دندان پراکنده می‌شوند.
ملایم: نواحی سفید کدر روی سطح دندان گسترش بیشتری پیدا کرده اما هنوز کمتر از 50% سطح مینای دندان را در بر گرفته است.
متوسط: نواحی کدر سفید رنگ بیش از 50% سطح مینای دندان را در بر می‌گیرد.
شدید: در این حالت کل سطح مینای دندان تحت تاثیر قرار گرفته است. همچنین سطح دندان حفره حفره شده که می‌تواند بصورت گسسته و یا از هم مجزا باشد.
تشخیص
بی رنگ شدن فلوروزیس معمولا خیلی آرام انجام میشود. والدین و پرستاران ممکن است تا زمانی که دنداپزشک کودک، متخصص اطفال یا هر فرد آگاه دیگری آن را گوشزد نکند، به آن توجه نکند. معاینه عمومی دندان، که بصورت ایده‌آل تا زمان اولین سالگرد تولد نوزاد انجام میشود، می‌تواند به ارتقای سلامت دندان و تشخیص سریع مشکلاتی از قبیل فلوروزیس یا پوسیدگی دندان کمک کند.
درمان فلوروزیس
به خاطر داشته باشید که فلوروزیس فقط ظاهر دندان را تحت تاثیر قرار می‌دهد و به ایجاد حفره در سطح دندان منجر نمی‌شود. در نتیجه، بیشتر درمان‌های فلوروزیس با پوشاندن لکه‌های ایجا دشه روی سطح دندان انجام میشود. در بیشتر موارد فلوروزیس‌ها به اندازه‌ای کوچک هستند که نیاز به درمان ندارند. گاهی اوقات فلوروزیس فقط در سطح پشت دندان که قابل دیدن نیست اتفاق می‌افتد. موارد جدی‌تر فلوروزیس و مواردی که در سطح جلویی دندان اتفاق می‌افتد، می‌توانند با برداشتن نواحی لکه‌دار از طریق سفید کردن دندان یا پروسه‌های دیگر درمان شوند. موارد شدیدتر فلوروزیس می‌تواند با اتصال دندان، روکش کردن یا ونیر درمان شوند.
روکش کردن
چندین نوع روکش از جمله روکش سرامیکی، چینی، رزین و فولاد ضد زنگ وجود دارد که می‌توانند استفاده شوند (روکش‌های زیبایی معمولا از چینی یا سرامیک ساخته می‌شوند). آماده‌سازی دندان برای روکش کردن معمولا نیاز به دوبار مراجعه به دندانپزشک دارد – اولین مرحله شامل معاینه و آماده سازی دندان است و دومین مرحله بمنظور جایگذاری روکش دائمی بر روی دندان است. بمنظور آماده سازی دندان برای روکش کردن، دندان کوتاهتر شده بطوریکه روکش بتواند روی آن را بپوشاند. قالبی از دندان و لثه ساخته شده و بمنظور ساخت روکش به آزمایشگاه فرستاده میشود. یک روکش موقت تا زمانی که روکش دائمی آماده میشود روی دندان قرار داده میشود. در ملاقات بعدی، دندانپزشک روکش موقت را درآورده و روکش دائم را روی دندان می‌چسباند.
ونیر 
ونیر لایه نازکی از جنس چینی است که برای پوشاندن سطح جلویی دندان ساخته میشود، مانند یک ناخن مصنوعی که روی ناخن طبیعی فرد قرار داده میشود. گاهی اوقات یک ماده ‘کامپوزیت’ که دارای رنگ طبیعی است به جای جنس چینی استفاده میشود. برخی از سطوح بیرونی و روشن مینای دندان ممکن است برداشته شود تا اطمینان حاصل شود که ونیر، بعدا بطور دائمی در محل خود مقید میشود. مقدار مینای برداشته شده بسیار کم بوده و و به همان ضخامت ونیر نصب شده است، بطوریکه ضخامت دندان ثابت می‌ماند. ممکن است بمنظور جلوگیری از احساس درد از بیهوشی موضعی استفاده شود، اما اغلب نیازی به این کار نیست. زمانی که دندان آماده شد، تیم دندانپزشکی یک قالب از دندان و لثه تهیه می‌کنند. این قالب به همراه هرگونه اطلاعات مورد نیاز، به تکنسین دنداپزشکی تحویل داده میشود تا ونیر ساخته شود. رنگ دندان‌های مجاور با یک راهنمای رنگ یکی شده تا اطمینان حاصل شود که ونیر کاملا طبیعی به نظر می‌رسد.
اتصال دندان
اتصال دندان یک پروسه زیبایی دندان است که در آن یک ماده کامپوزیتی همرنگ با دندان روی دندان قرار داده شده، به شکل دندان درآمده، سخت کاری شده و صیقل داده میشود. این فرآیند اتصال دندان نامیده میشود، چرا که ماده‌ای که روی دندان قرار داده میشود به دندان وصل میشود. دندانپزشک ابتدا کمی اسید فسفریک ملایم روی سطح دندان گذاشته، تا سطح دندان را تراشیده و سخت کاری کند و به ماده متصل شونده کمک کند که در محل مورد نظر باقی بماند. این کار آسیبی به دندان نمی‌زند. ماده اتصالی بتونه-شکل، سپس روی دندان قرار داده میشود، شکل داده شده و به شکل دندان در می‌آید. یک نور مخصوص بمنظور کمک به سخت کردن و یک دست کردن ماده اتصالی استفاده میشود. در نهایت، کامپوزیت اتصال داده شده صیقل داده میشود و برای پرداخت نهایی سطح جلا داده میشود.
سفید کردن دندان
سفید کردن دندان شامل لایه برداری از سطح دندان بمنظور روشن‌تر کردن آنهاست. این کار باعث نمی‌شود که دندان فرد سفید و درخشان شود، اما می‌تواند رنگ فعلی آن را با کمک برخی سایه‌ها روشن‌تر کند. اگر بخواهید دندان‌هایتان را سفید کنید، نیاز است که طی چند ماه چندین بار به جراح دندانپزشک مراجعه کنید. دندانپزشک بمنظور ساخت محافظ دهان، قالبی از دندان تهیه کرده و چگونگی استفاده از آن را بهمراه ژل لایه بردار به شما خواهد گفت. سپس، همزمان با استفاده از محافظ دهان در خانه، بطور منظم در یک بازه زمانی بیش از دو هفته تا چهار هفته، از ژل لایه بردار بر روی دندان استفاده میشود. برخی از ژل‌های لایه بردار می‌توانند در هر بار استفاده بیش از هشت ساعت بر روی دندان باقی بمانند که باعث می‌شوند طول درمان به یک هفته کاهش یابد. سفید کردن با کمک لیزر، که با عنوان سفید کردن برقی نیز شناخته میشود، روش دیگری برای سفید کردن دندان است که دندانپزشکان می‌توانند استفاده کنند. یک ماده لایه بردار روی دندان را پوشانده و سپس نور لیزر روی آن تابیده میشود تا فرآیند سفید کردن فعال شود. سفید کردن با لیزر حدود یک ساعت به طول می‌انجامد. سفید شدن دندان دائمی نیست. سفید بودن دندان می‌تواند از چند ماه تا سه سال ادامه داشته باشد – این فرآیند از فردی به فرد دیگر تغییر می‌کند. تاثیر سفید سازی دندان در صورت استعمال سیگار و یا نوشیدن شراب قرمز، چای یا قهوه که همگی می‌توانند دندان را لکه دار کنند، ادامه پیدا نخواهد کرد.
پیشگیری از فلوروزیس
رعایت درست بهداست دندان می‌تواند از ایجاد نقاط سفید و همینطور دیگر لکه‌ها بر روی دندان، پوسیدگی دندان، بیماری لثه و یا مشکلات دیگر مرتبط با دندان جلوگیری کند. فرد باید دندانش را دوبار در روز مسواک زده و یکبار نیز از نخ دندان استفاده کند. در بیشتر افراد، نقاط سفید روی دندان قبل از رسیدن به سن ده سالگی بوجود می‌آیند. البته این مورد ممکن است در افراد مختلف تغییر کند. بنابراین، ضروری است که والدین فرزندان خود را به رعایت بهداست دندان و دیگر عادت‌های پیشگیری از مشکلات دندان تشویق کنند. این عامل می‌تواند کمک کند که دندان‌های آنان سالم و محکم بماند. رعایت نکات زیر می‌تواند به جلوگیری از ایجاد نقاط سفید روی دندان‌های کودک کمک کند:
استفاده از آب بدون فلوراید
در نوزادانی که با غذای کودک تغذیه می‌شوند، استفاده از ترکیب شیر با آب بدون فلوراید می‌تواند به جلوگیری از انباشته شدن فلوراید در دندان‌هایشان کمک کند.
استفاده از مقدار مناسب خمیر دندان
برای کودکان زیر 3 سال، والدین باید مراقب باشند که بیشتر از یک قطره یا به اندازه حجم یک دانه برنج خمیر دندان استفاده نکنند. برای کودکان بزرگتر از سه سال، مراقبان کودک باید اطمینان یابند که بیشتر از اندازه حجم یه دانه نخود از خمیر دندان استفاد نکنند. کودکان اغلب در بیرون ریختن خمیر دندان از دهان ناتوان هستند، بنابراین استفاده کم از خمیر دندان باعث میشود که کمتر در معرض فلوراید قرار بگیرند. نظارت بر نحوه مسواک زدن کودک می‌تواند این اطمینان را دهد که او مقدار مناسبی از خمیر دندان را استفاده می‌کند و مقدار زیادی از آن را قورت نمی‌دهد، کمک کند.
آزمایش آب چشمه
افراد باید در صورتی که آب مصرفی‌شان به چاه‌های خصوصی متصل است، بصورت سالیانه آزمایش آب مصرفی خود را آزمایش کنند. انجام این کار برای هر کسی که کودک کم سن وسال دارد ضروری است، چرا که سطح فلوراید طبیعی می‌تواند در مکان‌های مختلف تفاوت چشمگیری داشته باشد.
کاهش غذاها و نوشیدنی‌های اسیدی و شکری
با خوردن برخی غذاها و نوشیدنی‌ها بویژه آنهایی که دارای شکر یا اسید زیاد هستند، مینای دندان آسیب دیده و خطر پوسیدگی دندان نیز افزایش می‌یابد. غذاها و نوشیدنی‌هایی که باید نسبت به خوردن آنها حساس بود عبارتند از:
- آبمیوه و میوه‌های مرکباتی، مانند گریپ فرود، لیمو و پرتقال
- شکلات‌های سفت و دیگر شکلات‌های شکری
- سوداها و دیگر نوشیدنی‌های دارای شکر زیاد، شامل نوشیدنی‌های ورزشی
در حالی که خوردن گاه و بیگاه این غذاها و نوشیدنی‌ها می‌تواند بدون آسیب باشد، خوردن زیاد یا مداوم آنها می‌تواند منجر به آسیب رساندن و لکه‌دار کردن، شامل لکه‌های سفید روی دندان شود. نوشیدن آب بعد از مصرف این غذاها می‌تواند آنها را از روی دندان شسته و احتمال آسیب دیدن دندان‌ها را کم کند. نوشیدن این نوشیدنی‌ها با کمک نی نیز می‌تواند به عدم آسیب دیدن دندان کمک کند.
مراجعه به دندانپزشک برای معاینه
هر کسی که نسبت به سلامت دندان خود یا کودک خود نگران است، باید برای معاینه به دندانپزشک مراجعه کند. هرچند اگر که نقاط سفید روی دندان کمتر از حد مورد نظر باشد، نمی‌تواند دلیلی برای نگرانی باشد. گرچه، افراد دارای هایپوپلازمای مینای دندان در معرض خطر بیشتری از آسیب و پوسیدگی دندان هستند. اگر فردی متوجه شود که نقاط سفید روی سطح دندان از لحاظ اندازه یا تعداد در حال بیشتر شدن هستند، یا دچار دندان درد میشود، باید به دندانپزشک مراجعه کند. دندانپزشک می‌تواند علائم و وضعیت دندان را بررسی کرده و در صورت لزوم یک برنامه درمانی به فرد توصیه کند.