جلوگیری و درمان خونریزی لثه ناشی از اخلال هورمونی و کمبود ویتامین

خونریزی لثه ناشی از حذف نامناسب پلاک می‌باشد. پلاک شامل میکروب‌هایی است که به بافت سالم اطراف دندان‌ها حمله می‌کنند. این امر باعث می‌شود که لثه‌ها باعث ملتهب و تحریک شوند، که می‌تواند باعث خونریزی در هنگام مسواک زدن و یا نخ دندان کشیدن شود. این وضعیت جینجیویتی نامیده می‌شود و مرحله اول بیماری لثه است. جینجیویتی معمولا یک وضعیت بدون درد است و خونریزی لثه ممکن است تنها علامت آن باشد. برخی از نشانه‌های دیگر ممکن است شامل تورم، قرمزی و حساسیت لثه؛ بو یا طعم بد دهان به صورت مداوم؛ شل شدن دندان‌ها و تغییر در نحوه قرار گرفتن دندان‌ها روی هم هنگام بستن فک باشد. در این مرحله بیماری می‌تواند درمان گردد و وضعیت کاملا معکوس شود. بنابراین مهم است که خونریزی لثه را نادیده نگیرید. شما می‌توانید دستورالعمل زیر را برای متوقف کردن خونریزی لثه خود به کار بگیرید.

شناسایی علت خونریزی لثه

خونریزی نشانه‌ای از لثه‌های ناسالم است و ممکن است به علت بیماری لثه یا سایر بیماری‌ها باشد. لازم است از علت خونریزی لثه آگاهی پیدا کنید تا اقدامات لازم را برای جلوگیری از آن انجام دهید. خونریزی لثه ممکن است در اثر موارد زیر باشد:

• مسواک زدن یا نخ دندان کشیدن نامنظم یا انجام این اقدامات به صورت نادرست می‌توانند به بیماری‌های لثه مانند جینجیویتی و پریودنتیت منجر شود که علت شایع خونریزی لثه هستند.
• بیش از حد محکم مسواک زدن با مسواکی که بیش از سه ماه استفاده شده است. مسواک زدن شدید و یا استفاده از مسواک‌های قدیمی می‌تواند بافت ظریف لثه را ملتهب کند و موجب خونریزی شود.
• تغییرات هورمونی ناشی از حاملگی، یائسگی یا قاعدگی می‌تواند جریان خون را به لثه‌ها افزایش دهد، و موجب ایجاد خونریزی می‌شود.
• خونریزی لثه می‌تواند نشانه‌ای از بسیاری از بیماری‌های دیگر مانند اختلالات خونریزی یا لخته شدن، شرایط نقص ایمنی، دیابت، بیماری‌های قلبی، سرطان و کمبود ویتامین C باشد.
• داروهای رقیق کننده خون، مانند داروهای دیگری از جمله داروهای ضد صرع یا داروهای ضد بارداری، که لثه‌ها را خشک یا ضخیم می‌کنند، باعث می‌شوند که لثه‌ها بیشتر خونریزی کنند.
• کمبود ویتامین K که به لخته شدن مناسب خون کمک کند.
• افراد مبتلا به نشانگرهای ژنتیکی خاص نسبت به دیگران بیشتر مستعد ابتلا به بیماری‌های لثه هستند و باعث می‌شود بیشتر دچار خونریزی لثه شوند.

داشتن بایت نامتعادل به دلیل کجی یا شلوغی دندان‌ها، فشردن دندان‌ها به هم و دندان قروچه، می‌توانند منجر به فشار بیش از حد در نواحی خاصی از دهان شما شود، که سبب بیماری لثه و خونریزی شود.

درک عواقب بیماری‌های لثه

برآورد می‌شود که بیماری لثه حدودا 3/4 از بزرگسالان بالای 35 سال را تحت تاثیر قرار می‌دهد. علت اصلی خونریزی لثه جینجیوتی است، وضعیتی که با التهاب و تورم لثه‌ها مشخص می‌کند. جینجیوتی در اثر باکتری‌های بیش از حد در دهان ایجاد می‌شود. باکتری‌ها از تخمیر کربوهیدرات‌ها حاصل می‌شوند. این امر منجر به التهاب می‌شود که یک پاسخ محافظتی از سوی لثه‌ها است. رشد باکتری‌ها معمولا به دلیل بهداشت دهان و دندان نامناسب رخ می‌دهد. خوشبختانه، جینجیوتی اغلب برگشت پذیر است، به شرطی که فرآیندهای بهداشت دهان و دندان مناسب انجام و حفظ شود. در صورت عدم درمان، جینجیوتی می‌تواند منجر به یک فرم جدی‌تر بیماری‌های لثه به نام پریودنتیت شود. پریودونتیت به طور قابل توجهی دندان‌ها و استخوان‌هایی که دندان را در جای خود نگه می‌دارند، تضعیف می‌کند که در نهایت منجر به از دست رفتن دندان می‌شود. تحقیقات، بیماری لثه را به شرایطی از جمله بیماری قلبی، سکته مغزی، بیماری مزمن کلیه، پنومونی، پوکی استخوان، سرطان و زایمان زودرس مرتبط می‌کند. بنابراین بسیار مهم است که بیماری لثه را به زودی بررسی و درمان کنیم.

بهبود سلامت لثه‌های شما

یکی از راه‌های پیشگیری و درمان خونریزی لثه رعایت نکات مهم بهداشت و دهان است که در زیر به برخی از آن‌ها اشاره می‌کنیم:

مسواک زدن و نخ دندان کشیدن روزانه

اگرچه پاسخ بسیاری از افراد به درد و خونریزی لثه‌ها، اجتناب از مسواک زدن و نخ دندان کشیدن است تا زمانی که تحریک برطرف شود، این بدترین کاری است که می‌توانید انجام دهید. تنها راه بازگشت لثه‌ها به شرایط سالم، از طریق بهداشت دهان و دندان مناسب است که شامل مسواک زدن و نخ دندان کشیدن منظم است. اگرچه دندانپزشکان معمولا دو بار مسواک زدن در روز را توصیه می‌کنند، افراد مبتلا به بیماری لثه باید به دفعات بیشتری، و ترجیحا بعد از هر وعده غذایی یا میان وعده، مسواک بزنند. شما همچنین می‌توانید از یک محرک لثه استفاده کنید که جریان خون دائمی را به لثه‌ها افزایش می‌دهد و مانع از التهاب می‌شود. شما همچنین باید حداقل یک بار در روز نخ دندان بکشید و اطمینان حاصل کنید که زیر خط لثه روی هر دندان نخ دندان کشیده‌اید تا بیشترین میزان پلاک را از بین ببرید. همچنین باید نخ قبل از مسواک زدن دندان بکشید، تا هر تکه‌ای از مواد غذایی یا باکتری‌هایی که از بین دندان‌های شما بیرون کشیده شده اند، مسواک زده شود و در دهان شما باقی نمانند. همچنین به یاد داشته باشید که زبان خود را مسواک بزنید، زیرا یک ناحیه بزرگ برای تکثیر باکتری‌ها است.

مصرف رژیم غذایی سالم

مصرف یک رژیم غذایی متعادل برای دندان‌های و لثه‌های سالم مهم است و می‌تواند به پیشگیری از بیماری‌های لثه کمک کند. سعی کنید مقدار زیادی غلات کامل، سبزیجات و میوه‌ها را بخورید، زیرا این مواد ویتامین‌ها و مواد معدنی شما را برای حفظ سلامتی و جلوگیری از بیماری‌ها فراهم می‌کنند. میوه‌ها و سبزیجات سرشار از ویتامین C مانند فلفل، کلم بروکلی، انواع توت‌ها و مرکبات بسیار مهم هستند. محصولات لبنی مانند شیر، ماست و پنیر، کلسیم را تامین می‌کنند و برای دندان‌های قوی و لثه‌های سالم مخصوصا در کودکان مهم هستند و باید به جای نوشیدنی‌های گازدار یا هر نوع نوشیدنی اسیدی دیگر مصرف شوند. این مواد به پاک شدن شکر از دهان کمک می‌کنند، بنابراین از ایجاد باکتری و پلاک جلوگیری می‌شود. از خوردن غذاهای پر از قند یا کربوهیدرات‌های فرآوری شده اجتناب کنید، زیرا این مواد به ایجاد پلاک کمک می‌کنند و می‌توانند به دندان‌ها آسیب برسانند. همچنین از خوردن بیش از حد میان وعده‌های غذایی و خوردن قبل از خواب اجتناب کنید.

ترک سیگار

در صورتی که آگاه نبودید، سیگار کشیدن عمل مضری است که به سلامت دندان‌ها و لثه‌ها آسیب می‌رساند. سموم موجود در سیگار و تنباکو، لثه‌ها را بیشتر در معرض التهاب و بیماری قرار می‌دهند. همچنین تاثیر منفی روی پاسخ ایمنی بدن دارند، و مبارزه با عفونت را سخت‌تر می‌کند. سیگار کشیدن همچنین جریان خون را دچار اختلال می‌کند؛ زیرا نیکوتین عروق خونی را تنگ می‌کند و جریان خون را به لثه‌ها کاهش می‌دهد. این وضعیت باعث می‌شود که لثه‌ها دچار کمبود مواد مغذی شوند و باعث ایجاد فیبروز و تورم می‌گردد. سیگاری‌ها شش برابر بیشتر از افراد غیر سیگاری، به بیماری‌های لثه‌ای دچار می‌شوند و بیماری‌های جدی‌تر را تجربه کنند که اغلب نیاز به دندانپزشک دارند، زیرا سیگار کشیدن باعث کاهش میزان موفقیت درمان‌های دیگر می‌شود.

به حداقل رساندن استرس

هنگامی که شما تحت تأثیر استرس قرار گرفته‌اید، بدن شما هورمون کورتیزول بیشتری تولید می‌کند که منجر به تاثیر منفی روی سلامت دندان‌ها و لثه‌ها می‌شود. به طور خاص، کورتیزول باعث کاهش التهابی می‌شود که تنگی عروق را سبب می‌شود و فشار خون را افزایش می‌دهد. همچنین بر سیستم ایمنی تأثیر می‌گذارد، بدین ترتیب بدن شما به سختی با بیماری مبارزه می‌کند. استرس همچنین باعث افزایش سطح آدرنالین و قند خون می‌شود که می‌تواند به دیابت منجر شود. شما می‌توانید سطح استرس خود را با افزایش کیفیت خواب، با تمرین بیشتر و صرف وقت با دوستان و خانواده خود، کاهش دهید.

حداقل دو بار در سال به دندانپزشک خود مراجعه کنید

شما باید حداقل دو بار در سال یا بیشتر به دندانپزشک خود مراجعه کنید، اگر مشکلات از پیش موجود دندان یا لثه دارید. فقط دندانپزشک شما می‌تواند یک تمیز کردن حرفه‌ای و کامل را انجام دهد و از ابزارهایی استفاده کند که قسمت‌هایی از دهان شما را که با مسواک زدن و نخ دندان کشیدن قابل دسترسی نیستند تمیز کند. اجازه ندهید که هزینه شما را از این کار بازدارد؛ پیشگیری زود هنگام از بیماری لثه یا سایر مشکلات دندانی به صرفه جویی در پول در طولانی مدت کمک خواهد کرد، زیرا شما نیاز به درمان‌های کمتری خواهید داشت. هنگامی که شما در مطب هستید، می‌توانید از دندانپزشک خود بپرسید که توصیه می‌شود چند وقت یک بار دندان‌های خود را تمیز کنید.

چگونه خونریزی لثه را متوقف کنیم

در هر حال اگر هم اکنون به خونریزی لثه مبتلا هستید، با در نظر گرفتن این پیش شرط که بیماری لثه ی قابل توجهی دلیل این خونریزی نباشد، می‌توانید از طرق زیر خونریزی لثه ی خود را درمان کنید:

یک کمپرس سرد روی لثه‌ها قرار دهید

به عنوان یک راه حل فوری برای خونریزی لثه، شما می‌توانید کمپرس سرد را به ناحیه اعمال کنید. این کار به کند کردن جریان خون به ناحیه کمک می‌کند، که باعث کم شدن خونریزی می‌شود. با قرار دادن یک مکعب یخ در یک حوله کاغذی تمیز، کمپرس یخ تهیه کنید. با اعمال فشار ملایم، آن را روی لثه در حال خونریزی نگه دارید.

مسواک و تکنیک مسواک زدن خود را تغییر دهید

خونریزی لثه‌ها اغلب در اثر استفاده از مسواکی که موهایش بیش از حد سفت هستند و یا در اثر مسواک زدن با شدت زیاد لثه‌ها اتفاق می‌افتد. اگر چه ممکن است فکر کنید که مسواک زدن محکم‌تر منجر به تمیزتر شدن دندان‌ها می‌شود، اما در واقع این گونه نیست. مسواک زدن بیش از حد شدید می‌تواند به مینای دندان (سطح محافظ روی دندان‌ها) آسیب برساند و بافت حساس لثه را تحریک کند، باعث قرمزی، تورم و خونریزی گردد. مسواکی با موهای نایلونی نرم خریداری کنید که به جای سرهای تیز، سرهای کند دارند. هنگام مسواک زدن، از یک حرکت دایره‌ای ملایم استفاده کنید تا تمام اطراف دندان‌ها را بشویید، تقریبا مانند این که دندان‌ها را ماساژ می‌دهید. مسواک زدن دندان‌ها به صورت عمودی، با شروع از خط لثه و حرکت روی سطح دندان‌ها، نسبت به سایر حرکات، بیشترین درصد باکتری‌ها را حذف می‌کند. اکثر افراد تمایل به استفاده از یک حرکت شدید رفت و برگشت دارند که نادرست است. این حرکت می‌تواند منجر به تحلیل لثه و سایش آن شود، که می‌تواند دندان‌های شما را بلندتر و لکه دار نشان دهد. بهتر است یک مسواک برقی با سری چرخنده و نوسانی خریداری کنید. این مسواک‌ها با ملایمت بیشتری روی دندان‌ها و لثه‌ها حرکت می‌کنند، اما در رفع پلاک موثرتر عمل می‌کنند.

هنگام نخ دندان کشیدن مراقب باشید

 نخ دندان کشیدن بخش مهمی از حفظ بهداشت دهان و دندان است و باید حداقل یکبار در روز انجام شود. با این حال، بسیاری از افراد اشتباه می‌کنند که نخ دندان را بین دندان‌ها گیر می‌اندازند که می‌تواند لثه‌ها را تحریک کند و باعث التهاب و خونریزی شود. مهم است که در هنگام نخ دندان کشیدن آرام باشید. به آرامی و با دقت نخ دندان را بین دندان‌ها، و زیر منحنی هر دندان بکشید. نخ دندان را به گونه‌ای نگه دارید که شکل U در اطراف دندان ایجاد شود، نخ را زیر خط لثه بکشید، سپس آن را به صورت سفت به بالا و پایین حرکت دهید تا پلاک را برطرف کنید. اگر چه ممکن است کمی ناخوشایند باشد، دندان‌های عقبی را فراموش نکنید. شما همچنین می‌توانید از یک دستگاه آبیاری دهانی (که به “واتر پیک” شناخته می‌شود) استفاده کنید که به شیر روشویی شما متصل می‌شود تا یک جریان کوچک اما پر قدرت آب را در خط دندانتان اعمال کند، و این کار به پاک شدن بقایا کمک می‌کند. اگر ایمپلنت‌های دندانی، بریج یا حتی پریودنتیت داشته باشید، خرید یک واتر پیک حرفه‌ای نیز انتخاب خوبی است.

از دهانشویه‌های بر پایه الکل اجتناب کنید

استفاده از دهانشویه یک راه عالی برای خوشبو کردن دهان و از بین بردن باکتری‌های دهان است. با این وجود، دهانشویه‌های بر پایه الکل بسیار خشک کننده هستند، که می‌تواند باعث سوزش لثه‌های متورم و ایجاد خونریزی شود. به جای دهانشویه‌های بر پایه الکل، دهان خود را با پراکسید هیدروژن یا آب نمک شستشو دهید. این دهانشویه‌ها، بدون تحریک لثه، دهان شما را تمیز و تازه نگه می‌دارد.