لق شدن دندان دائمی و شیری

گاهی اوقات، دندان های دائمی کمی لق به نظر می رسد، که مخصوصا در هنگام غذا خوردن یا مسواک زدن دندان ها متوجه آن می شوید. در بسیاری از موارد، احساس لق شدن دندان شیری یا دائمی در هنگام صبح شدیدتر می شود و به تدریج در طول روز شدت آن کاهش پیدا می کند. در صورتی که دندان شما لق به نظر برسد، بسیاری از مواقع تمایل دارید آن را نادیده بگیرید، اما دندان لق را هیچ گاه نباید نادیده گرفت. لق شدن دندان دائمی نشانه این است که به مشکل حادتری دچار شده اید.

علائم

دندان های لق عموما علائم و نشانه های دیگری بجز لق شدن دندان ها دارند. این علائم از قرار زیر هستند:
• خونریزی لثه ها
• زخم شدن لثه ها
• متورم شدن، بنفش یا قرمز رنگ شدن لثه ها
• خونریزی در طول مسواک زدن یا نخ دندان کشیدن
• چرک دور دندان
• انباشت غذا بین دندان ها یا زیر لثه ها
• عقب رفتن لثه ها
بسیاری از این علائم که همراه با لق شدن دندان ها هستند و از علائم بیماری لثه شدید می باشند. باید در سریع ترین زمان ممکن به علت دندان لق شده خود پی ببرید تا قبل از این که دیر شود، آن را درمان کنید.

علت

بعضی از مشکلات باعث لق به نظر رسیدن دندان های دائمی می شوند، با این حال، شایع ترین علت لق شدن دندان دائمی آسیب دیدگی دهان و دندان بر اثر ضربه و یا بر اثر حادثه است. وقتی ضربه یا آسیب دیدگی دیگر به دهان و دندان وارد شود، رباط های پریودنتال کوچکی که ریشه های دندان شما را سر جای خود نگه می دارند کشیده می شوند. هر ریشه هزاران رباط دارد که سراسر ریشه قرار گرفته اند. وقتی این رباط ها کشیده شوند، دندان لق می شود.
برای اغلب بزرگسالان، این آسیب دیدگی معمولا ناشی از دندان قروچه رفتن در طول شب است. این بیماری باعث می شود در سراسر شب در هنگام خواب دندان های شما محکم به هم چسبیده شود. در بعضی از موارد، حتی دندان های خود را به عقب و جلو می سایید و رباط ها را بیش از پیش می کشید. این کار باعث می شود که در صبح احساس لق شدن دندان را داشته باشید.
یکی از علت های شایع دیگر دندان لق بیماری لثه است. وقتی پلاک و رسوب ها در زیر خط لثه بوجود بیاید، نتیجه آن عفونت است. این عفونت در صورتی که درمان نشود باعث از بین رفتن بافت لثه ها می شود و به رباط های پریودنتالی که دندان ها را سر جای خود نگه می دارد، صدمه وارد می کند. این مساله باعث لق شدن دندان ها می شود و مشکلات دندانی دیگری از قبیل از بین رفتن دندان را به بار می آورد.

تشخیص

وقتی مشخص شد که دندان های شما لق شده اند، دندانپزشک عموما تشخیص بیماری پریودنتال شدیدی را با از دست رفتن استخوان می دهد. وقتی یک دندان به این مشکل مبتلا شود، دندان های مجاور را نیز در معرض خطر لق شدن قرار می دهد، زیرا این دندان ها ساختار استخوانی مشابهی بین خود دارند. لق شدن دندان ها معمولا تا زمانی که بیماری پریودنتال از سطح متوسط به سطح پیشرفته نرود، مشخص نمی شود.
پیشرفت حرکت دندان براساس میزان از دست رفتن استخوان مرتبط با آن دندان است. حتی میزان تحرک کم به این معنا است که بیماری شدیدی دور دندان بوجود آمده است. نادیده گرفتن این بیماری باعث تشدید سریع این بیماری می شود که در این وضعیت دندان به قدری لق می شود که نمی توانید با آن چیزی بجوید یا فشاری بر روی آن وارد کنید و در نهایت می افتد. با قرار گرفتن پلاک در نواحی عمیق تر زیر دندان با حرکت دندان به جلو و عقب، میزان لق شدن دندان به سرعت افزایش پیدا می کند. دندان پزشک با معاینه وضعیت دهان و دندان شما علت لق شدن دندان را تشخیص می دهد و در صورت لزوم آزمایشات تشخیصی دیگری را نیز تجویز می کند.

درمان

در ادامه به شرح انواع درمان لق شدن دندان می پردازیم.
جرم گیری: هر روز حداقل دو مرتبه مسواک بزنید و نخ دندان بکشید، زیرا بهترین روش برای پیشگیری و  درمان التهاب لثه  می باشد، متورم شدن لثه اغلب به علت رعایت نکردن بهداشت دهان و دندان رخ می دهد. ورم لثه را نمی توان به عنوان یک بیماری در نظر گرفت، اما این روش ها برای درمان دندان لق عموما کفایت نمی کنند. جرم گیری دندان و تسطیح سطح ریشه دو مورد از شایع ترین روش ها برای کمک به استحکام ریشه های دندانی که به دلیل بیماری ضعیف شده اند، می باشند. از بین بردن جرم دندان فرآیند پاکسازی پلاک در پایین و ریشه دندان است. به طور عکس، تسطیح سطح ریشه روش پاکسازی عمیق تری است که بخشی از عاج دندان یا سطح ریشه که پلاک بر آن غالب شده است را جدا ی کند. هر دو روش عموما با همدیگر و در مطب جراح دهان یا دندان پزشک صورت می گیرند. در صورتی که بیمار پس از انجام این روش ها، با مسواک و نخ دندان کشیدن منظم دندان های خود را تمیز نگه دارد، لثه ها در اغلب موارد بهبود پیدا می کند و دندان ها در عرض چند هفته سفت می شوند.
محافظ دهان: محافظ های دهان شایع ترین روش های درمانی برای لق شدن دندان ناشی از دندان قروچه یا ساییدن دندان در خواب است. محافظ های دهان که توسط دندانپزشک اطفال تجویز می شوند ، دهان گیرهای محافظ نرمی هستند که برای جلوگیری از تماس بین ردیف های بالایی و پایینی دندان ها را پوشش می دهد. گاهی لق شدن دندان کودکان نیز ممکن است به علت دندان قروچه رفتن باشد. این محافظ ها معمولا در سه نوع محافظ های دهان آماده، نیمه آماده و سفارشی توسط دندانپزشکی کودکان در دسترس هستند. محافظ های دهان آماده ارزان ترین نوع از این محافظ ها هستند و عموما از پیش بسته بندی شده اند و کمتر می توان آنها را تنظیم کرد. محافظ های نیمه آماده را بیشتر می توان تنظیم کرد. این محافظ ها را می توان در آب داغ گرم کرد و سپس با اعمال فشار در دندان ها فرم داد. محافظ های سفارشی موثرترین محافظ ها هستند و همچنین گران قیمت ترین نوع محافظ دندان هستند و در اغلب موارد توسط دندان پزشک ساخته می شوند. در ابتدا یک قالب یا مدل از دندان ها ساخته می شوند و سپس محافظ دهان در قالب منطبق می شود. افرادی که علت لق شدن دندان آنها ابتلا به دندان قروچه مزمن است، این روش را موثرترین روش می دانند و در این موارد، هزینه صرف کردن ارزشش را دارد.
اسپلینت: لق شدن دندان دائمی و شیری ناشی از صدمه به سختی قابل درمان است، زیرا تا حدود زیاد به گستره و منشا مشکل بستگی دارد. در بسیاری از موارد، در صورتی که بیمار از لق شدن دندان در حین جویدن جلوگیری کند و از فعالیت هایی که باعث آسیب دیدگی بیشتر می شود خودداری کند، دندان در عرض چند هفته سفت می شود. با این حال، در صورتی که صدمه شدید باشد، دندان پزشک باید یک اسپلینت طراحی کند.
اسپلینت دندان از ماده رزین کامپوزیت و سیم ساخته می شود و دندان لق شده را به دندان هاس سفت مجاور متصل می کند. این کار باعث می شود که دندان لق ثابت بمانند و در عین حال بافت لثه دور ریشه را مستحکم می کند. مدت زمانی که اسپلینت برای درمان لق شدن دندان باید در دهان باقی بماند متغیر است، اما بین چند هفته تا چند ماه طول می کشد.
جراحی و ایمپلنت: دندان لق شده ای که به خودی خود سفت نمی شوند و اسپلینت، تسطیح سطح ریشه و محافظ دهان برای آنها جواب ندهد، باید با جراحی ثابت شوند. جراحان دهان اغلب می توانند از داخل ریشه های دندان را تقویت کنند یا صرفا دندان مشکل دار را جدا کرده و یک ایمپلنت جایگزین آن کرد. ایمپلنت دندان ها معمولا شبیه دندان های واقعی هستند، اما از مواد پلاستیکی با دوام یا رزین هایی که به فک متصل می شوند، ساخته می شوند. ایمپلنت یا کاشت دندان معمولا توصیه نمی شوند، مگر این که لق شدن دندان برای فرد یک مشکل حاد باشد یا زیبایی طرح لبخند فرد را به شدت تحت تاثیر قرار دهد، زیرا این فرآیند تهاجمی است و همچنین هزینه ایمپلنت زیاد است.  ایمپلنت دندان یک روش محبوب و مؤثر برای جایگزینی دندان‌های از دست رفته است که برای ترکیب با دندان‌های دیگر طراحی شده است. کاشت دندان طبیعی یک گزینه بسیار عالی و طولانی مدت برای بازگرداندن لبخند شماست. در واقع، توسعه و استفاده از روشهای کاشت دندان یکی از بزرگترین پیشرفت‌های دندانپزشکی در ۴۰ سال گذشته است. با تقبل هزینه کاشت دندان ، ایمپلنت دندان‌ از تیتانیوم و دیگر مواد سازگار با بدن انسان ساخته شده است. ایمپلنت‌ها، پُست‌های فلزی هستند که با عمل جراحی در فک فوقانی یا تحتانی قرار داده می‌شوند. آنها به عنوان یک گیره محکم برای دندان جایگزین عمل می‌کنند.

گاهی نیز پس از افتادن یا کشیدن دندان لق شده کودکان بر اساس تشخیص دندانپزشک از درمان ارتودنسی دندان برای ردیف کردن و صاف کردن دندان ها استفاده می شود.

عوارض

لق شدن دندان دائمی در بزرگسالان نشانه دهنده این است که فرد به بیماری های جدی تری مبتلا است. بیماری پریودنتال باعث لقی دندان می شود و همچنین به حمله قلبی، سکته، دیابت و بیماری های سیستمیک دیگر مرتبط است.

پیشگیری

با رعایت بهداشت دهان و دندان، خوردن غذاهای سالم و کنترل بیماری های سیستمیک دیگر، پیشگیری از لق شدن دندان دائمی کار ساده ای است. سبک زندگی سالمی که شامل رژیم غذایی متعادل و ورزش می باشد می تواند سیستم ایمنی شما را تقویت کند تا با بیماری ها به خوبی مبارزه کنید. یک برنامه بهداشتی روزانه مخصوص دهان و دندان شامل مسواک زدن، دهان شویه کردن و نخ دندان کشیدن است. از استفاده از خمیردندان های شیمایی سفت پرهیز کنید و در عوض از خمیردندان ها و دهان شویه هایی استفاده کنید که مواد اولیه خالص و تایید شده ای دارند. این کار به کشتن باکتری هایی که مشکلات پریودنتال را بوجود می آورند، کمک می کند.
از بین بردن پلاک به صورت موثر و در یک اساس روزانه به پیشگیری از لق شدن دندان ها و بیماری لثه کمک می کند. مسواک زدن خط لثه ها و نخ دادن کشیدن قسمت زیر لثه باعث از بین رفتن باکتری های بیماری زا می شود. مکمل های غذایی به بهبود بیماری های التهاب لثه کمک می کند.
لق شدن دندان شیری در کودکان اگر ناشی از فرایند طبیعی افتادن دندان کودکان نباشد باید پیگیری شود تا در صورت نیاز به درمان، شرایط موجود اصلاح شود. دندان لق در بزرگسالان نیاز به پیگیری فوری دارد زیرا عموما علت لق شدن دندان در بزرگسالان می تواند بیماری مثل بیماری لثه باشد که باید درمان شود. گاهی لقی دندان در اثر ضربه و یا ناشی از حوادث می باشد، این مشکل عموما دندان های جلو را درگیر می کند.